Het was een buitengewoon roerig 2017 voor de pluimveesector. Hennie de Haan, voorzitter van de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders windt er geen doekjes om. ‘2017 was een crisisjaar, met 22 weken ophokplicht als gevolg van een aanhoudend hoge hoog pathogene vogelgriepdreiging en de fipronilcrisis die zich ineens vanaf 22 juli aandiende en waar het einde nog lang niet van in zicht is. Samen met haar nemen we het jaar door aan de hand van de krantenkoppen.
Tientallen pluimveebedrijven op slot om anti-luizenmiddel (Bron: NOS, 26 juli 2017)
‘Zo begon de mediastorm dit jaar. Nog vrij onschuldig. Als je het artikel leest, dan zie je ook dat de paniek niet zo groot was. De kans op schadelijke gevolgen is nihil. Eigenlijk het verhaal dat wij constant hebben gecommuniceerd. Nederland telt zo’n 1000 leghenbedrijven waarvan bijna 30% een blokkade op 1 of meerdere stallen heeft (gehad). Slechts 30% van de getroffen bedrijven opereert weer vrij van blokkades. Maar nog steeds zijn veel pluimveehouders aan het ploeteren om de blokkades opgeheven te krijgen. Van de 292 getroffen bedrijven met 793 stallen, staan zelfs nu nog circa zestig stallen leeg. De impact is heel groot.’
‘Topman NVWA wekt woede van pluimveehouders’ (Bron: FD, 2 augustus 2017)
‘Freek van Zoeren, NWWA, raadde consumenten aan om tot zondag nog maar even geen ei te eten. Een uitspraak met grote gevolgen voor de sector. Niet alleen voor de Nederlandse consumptie, maar vooral voor de handel met Duitsland. Die vroegen zich ineens af wat al die “Nederlandse eieren, die Nederlanders werd afgeraden te eten” nog in hun supermarkt schappen deden. Inmiddels is de consumptie in Nederland weer op het niveau van voor de crisis, maar er is zeker nog een wereld te winnen bij onze oosterburen. Komend jaar zetten we daar extra op in door aanwezig te zijn op de Grüne Woche en via een perstour. De imagoschade van het Nederlandse ei willen we zo herstellen.’
Boer kan kiezen: ruimen of ruien (Bron: NRC, 7 augustus 2017)
‘De carrière van een legkip duurt ongeveer 75 weken vanaf opfok. Afhankelijk van de leeftijd hebben veel boeren een keuze gemaakt tussen ruimen of ruien/detoxen. Ruimen is de optie, waarbij je de stallen meteen grondig kunt schoonmaken en met een ‘schone lei’ weer met nieuwe dieren start. Nadeel is dat je vroegtijdig afscheid neemt van nog productieve dieren en dat de levertijd voor nieuwe kippen al snel 5 maanden is. Vandaar dat ook veel boeren ervoor hebben gekozen om de kippen een speciaal dieet te bieden en ze laten detoxen. Van veel van die koppels mogen de eieren weer in de voedselketen worden afgezet, maar daar blijft het belangrijk dat er constant wordt gemonitord of de waarden onder de 0,005 mg/kg (mrl) blijven. Regelmatig mest blijven verwijderen uit de stallen kan recirculatie (herbesmetting) van de hennen met fipronil verder beperken.’
LTO/NOP en NVP naar de rechter om POR-regeling te behouden (Pluimveeweb, woensdag 18 oktober 2017)
‘Het voornemen van de overheid om de POR-regeling af te schaffen is problematisch voor de sector. Pluimveehouders mochten uitbreiden onder de voorwaarde dat alle extra geproduceerde mest verwerkt en/of geëxporteerd zou worden. Veel pluimveehouders zijn daar op ingesprongen en hebben duurzame stallen gebouwd. Door het afschaffen van de regeling, volgt een krimp van de sector met 3,45% en moeten de aan de POR-deelnemende pluimveehouders, gaan strijden met andere pluimveehouders die (ook) onvoldoende pluimveerechtenrechten hebben. Dat geeft een enorm prijsopdrijvend effect en kost pluimveehouders tonnen extra, wat hun kostprijs ook verder verhoogt. De totale schade voor de sector bedraagt € 50 tot € 55 miljoen. De overheid wil richting de Europese Commissie een aannemelijk verhaal rondom het terugdringen van de fosfaatproductie in Nederland, om een derogatie te krijgen voor het komende nitraatactieprogramma. De pluimveesector heeft echter al heel veel gedaan om mest te verwerken en met succes. Het bereiken van die overheidsdoelstelling zou beloond moeten worden, en niet afgestraft. Gelukkig hebben Jaco Geurts (CDA) en Carla Dik-Faber (CU) dit onrecht inmiddels vertaald in een motie die is aangenomen, waardoor er individuele ontheffingen mogelijk moeten worden voor pluimveehouders die hun mest langjarig laten verwerken.’
Eerste kippenboer failliet door eierschandaal (Bron: AD, 4 augustus 2017)
‘Fipronil heeft een impact op de bedrijfsvoering van pluimveehouders en komend jaar wordt er eentje van keuzes maken. Hoe wil ik door en hoe kan ik door? Boeren zonder bedrijfsopvolging zullen naar verwachting eerder stoppen en er zijn pluimveehouders die echt gedwongen zullen moeten stoppen. Natuurlijk biedt dit ook wel weer kansen voor andere boeren. Vergeet niet dat als je je rechten op orde hebt en je bent niet getroffen door fipronil, dan heb je op zich in alle deelsectoren best een goed jaar gehad (zeker als je een vrije eierprijs had) en kan 2018 ook een goed jaar worden. De grootste bedreiging bestaat voor nieuwe besmettingen met HPAI, we moeten alert blijven en goed letten op hygiëne en bio-security.’
Actie Boenen bij de Boeren is hartverwarmend (Boerderij.nl, 21 oktober 2017)
‘2017 was ook een jaar waarin we erg veel steun hebben gekregen van de samenleving en waarin de sector heeft getoond hoe veerkrachtig de pluimveehouders zijn. Na twee weken herstelde het consumentenvertrouwen in het Nederlandse ei en de verkoop in supermarkten was na een kleine maand alweer op het niveau van 2016. Boenen bij de Boeren is een mooi initiatief waarbij vrijwilligers hun beste beentje voor zetten om gedupeerde boeren weer op weg te helpen. Er is een verduurzamingsplan opgesteld en in minister Carola Schouten hopen we een coöperatieve gesprekspartner te vinden om het goede te behouden en verder te verduurzamen, zodat de sector steeds minder ter discussie komt te staan en pluimveehouders weer meer vanuit trots hun vak uitoefenen. We hopen dat 2018 een constructief jaar wordt met stappen voorwaarts voor de sector.’
Door Hennie de Haan
Hennie de Haan is sinds 2016 voorzitter van de Nederlandse Vakbond voor Pluimveehouders en vice-voorzitter van OVONED.